π. Αρσένιος Βλιαγκόφτης.
Οἱ ὁδηγίες πού δίνονται, ὥστε νά εἰσαχθεῖ κανείς σέ μία κατάσταση μεταλλαγμένης συνείδησης γιά νά ἔρθει σέ ἐπαφή μέ τά δαιμόνια, τούς «ἐσωτερικούς διδασκάλους», «τό συλλογικό ἀσυνείδητο», εἶναι οἱ ἀκόλουθες: «Ἀφήσου, παραδόσου, ἐπίτρεψε στό σῶμα σου νά νιώσει σάν νά διαλύεται στό ἄπειρο, ἀπελευθερώσου ἀπό τίς λογικές ἀναλύσεις καί ἄστα ὅλα ρευστά, ὁραματίσου τόν ἑαυτό σου σάν ἕνα τέλειο ὄν μέ φῶς, ἐπίτρεψε στίς ὁποιεσδήποτε σκέψεις ἤ συναισθήματα νά ἀνατείλουν, παραδόσου σέ αὐτά καί ἄφησέ τα νά ρέουν μέσα σου, ἄσε στήν ἄκρη ὁριστικά κάθε συναίσθημα φόβου, ἀνησυχίας ἤ καχυποψίας»[2].
Τό «πνεῦμα-ὁδηγός» τῆς Μπέιλη (1880 - 1949), «ὁ θιβετανός διδάσκαλος Τζβάλ Κχούλ» ἀποκαλύπτει:
«Ἡ καταληψία μέ τή συγκατάθεση τοῦ ἀνθρώπου γιά ἕνα συγκεκριμένο διάστημα, θά γίνει κατανοητή στά ἑπόμενα χρόνια, ὅσο ποτέ ἄλλοτε καί θά εἶναι σίγουρα μία ἀπό τίς μεθόδους πού θά χρησιμοποιεῖ ὁ Ἐρχόμενος Κύριος καί τά Μεγάλα Πνεύματα πού θά τόν ὑπηρετοῦν γιά νά βοηθήσει τόν κόσμο»[3].
Καί συμπληρώνει: «Σέ κάθε ἔθνος πρέπει πρῶτα νά μυηθοῦν οἱ κυβερνῶντες, νά ἀποκτήσουν ἕνα συγκεκριμένο ρυθμό δόνησης καί τό ἐκπαιδευτικό σύστημα νά φτάσει σέ ἕνα ὑψηλό ἐπίπεδο, γιά νά χρησιμοποιηθεῖ σάν μέσο προώθησης καί βάση τοῦ ἀποκρυφισμοῦ»[4].
Διά μέσου τοῦ διαλογισμοῦ ἀφυπνίζεται ὁ Ἀνώτερος Ἑαυτός. Αὐτό ὀνομάζεται μύηση. «Κατά τή Μύηση μία μορφή ἐνέργειας ἔρχεται ἀπό πολύ "μακριά" καί εἰσρέει μέ τή θέληση τοῦ Μύστη καί ἰδιαίτερα μέ τή θέληση τοῦ ὑποψηφίου πού θά τή λάβει, μέσα στόν ἐσωτερικό κόσμο τοῦ ὑποψηφίου»[5].
Οἱ μυήσεις αὐτές δίδονται ἀπό δαιμονικές ὀντότητες, ὅπως ὁμολογεῖται στό κατωτέρω ἀπόσπασμα, ἐάν μεταφρασθεῖ στή γλώσσα·τῆς Ἐκκλησίας. Ἄς τό ἀκούσουμε: «Γιά νά κατανοήσετε τί σημαίνει Μεγάλος Διδάσκαλος τῆς Ἑρμητικῆς Ἐπιστήμης, ἀρκεῖ νά σᾶς πῶ ὅτι ὑπάρχει μία ἀδιάκοπη μυητική διαδοχή τῶν ἀτόμων πού γίνονται Μύστες τῆς Ἀλχημείας καί τοῦ Ἑρμητισμοῦ, καί πῶς ἡ μύησή τους δόθηκε σ' αὐτούς κατ' εὐθείαν ἀπό τούς ἀνώτερους (ἀόρατους) κόσμους χωρίς τή μεσολάβηση ἀτόμων»[6]. Καί ἡ Dion Fortune συμπληρώνει: «... Ὁ Μεγάλος Μύστης ἔρχεται μέσα στή σιγή τῆς ἀνώτερης συνείδησης καί ποτέ δέν εἶναι ἀνθρώπινη ὀντότητα»[7].
Ἡ Ἀναλογία
Οἱ ἀποκρυφιστές μιλοῦν γιά «νόμο τῆς ἀναλογίας», ὁ ὁποῖος λέγει: «Ὅπως ἐπάνω, ἔτσι καί κάτω». Τό πόσο σημαντικός εἶναι αὐτός ὁ «νόμος», φαίνεται ἀπό τόν παρακάτω ὁρισμό τοῦ ἀποκρυφισμοῦ, πού προετάθη τό 1950 καί στόν ὁποῖο ὁρισμό ὁ «νόμος τῆς ἀναλογίας» κατέχει κεντρική θέση. Τόν ὁρισμό αὐτόν παραθέτει ὁ Ἀμαντού (Robert Amadou, 1924-2006) στόν Πρόλογό του στό προαναφερθέν βιβλίο τοῦ Papus (Gerard Encausse, 1865-1916) «Πραγματεία ἐπί τῶν Ἀπόκρυφων Ἐπιστημῶν». Ἄς τόν ἀκούσουμε:
«Ὁ ἀποκρυφισμός εἶναι τό σύνολο τῶν δοξασιῶν καί τῶν πρακτικῶν πού βασίζονται στήν θεωρία τῶν ἀντιστοιχιῶν [δηλ. τῶν ἀναλογιῶν], δηλαδή τήν θεωρία σύμφωνα μέ τήν ὅποια κάθε ἀντικείμενο ἀνήκει σέ ἕνα μοναδικό σύνολο καί διατηρεῖ μέ κάθε ἄλλο στοιχεῖο αὐτοῦ τοῦ συνόλου σχέσεις ἀναγκαῖες καί σκόπιμες, πού δέν ἐξαρτῶνται ἀπό τόν χρόνο καί τόν χῶρο».
Καί συνεχίζει ὁ Ἀμαντού:
«Οἱ δοξασίες πραγματεύονται τίς ἐπιρροές καί τήν ἀναλογία πού δημιουργεῖ τό εἶδος τῶν ἀναφερόμενων ἀντιστοιχιῶν ἔτσι, ὥστε νά δημιουργηθεῖ ἡ παράδοση, πού εἶναι ὁ φορέας τῆς διδασκαλίας στίς διάφορες ἐκφράσεις της».
«Οἱ πρακτικές ἀποτελοῦνται ἀπό τήν Ἀλχημεία, τήν Μαγεία καί τήν Προφητεία ἤ τήν Μαντική».
«Ὁ ἀποκρυφισμός μεσουρανεῖ στήν Θεοσοφία»[8]. Σύμφωνα μέ τόν ἀποκρυφιστικό χῶρο, ὁ ἄνθρωπος εἶναι «μικρόκοσμος» καί εὑρίσκεται σέ ἀντιστοιχία-ἀναλογία μέ τόν «μακρόκοσμο».
Θά πρέπει ἐδῶ νά ποῦμε, ἀσκοῦντες κριτική στά παραπάνω, ὅτι σύμφωνα μέ τήν Ὀρθόδοξο θεολογία δέν ὑπάρχει ἀναλογία τοῦ ὄντος[9], ἀφοῦ μεταξύ ἀκτίστου Θεοῦ καί κτιστῶν δημιουργημάτων, πάσης φύσεως καί κατηγορίας, οὐδεμία ὁμοιότης ὑπάρχει. Ἐπίσης οἱ Πατέρες διδάσκουν ὅτι ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι παντελῶς ἄγνωστη καί ἀπρόσιτη, ἀκόμη καί στούς ἀγγέλους. Τόν Θεόν τόν γνωρίζουμε καθώς μᾶς ἀποκαλύπτεται ἐξ ἀγάπης μέσω τῶν ἀκτίστων θείων ἐνεργειῶν του. Ἡ διατύπωση αὐτῆς τῆς ἐμπειρίας ἀπό τούς ἁγίους μέ λέξεις καί νοήματα οὐδόλως ἐκφράζει τό τί ἐστί Θεός στήν οὐσία του. Ἁπλῶς ἡ διατύπωση τῆς ἐμπειρίας αὐτῆς στά δόγματα τῶν Ἁγίων Συνόδων καί στά γραπτά των ἁγίων Πατέρων εἶναι ὁδοδείκτης τῆς πορείας τοῦ πιστοῦ πρός τό φωτισμό καί τήν θέωση. Αὐτό εἶναι τό θεμέλιο τῆς Πατερικῆς Θεολογίας, τό ὁποῖο προκύπτει ἀπό τήν ἐμπειρία πού ἔχουν οἱ θεούμενοι ἅγιοι καί ὄχι ἀπό τόν φιλοσοφικό στοχασμό[10]. Ἄρα, ἐξ ἐπόψεως Ὀρθοδόξου, ὁ δῆθεν νόμος τῆς ἀναλογίας εἶναι ἐξ ὁλοκλήρου πλάνη.
Ἀπό τήν ἀναλογία ὡς «χαρακτηριστική μέθοδο τοῦ Ἀποκρυφισμοῦ»[11] προκύπτει καί ἡ σημασία καί ὁ ρόλος τοῦ συμβολισμοῦ καί τῆς ἀλληγορίας στόν ἐσωτερισμό-ἀποκρυφισμό[12].
Ὁ ἀποκρυφισμός χρησιμοποιεῖ συμβολική, ἀλληγορική καί κρυπτογραφική, θά λέγαμε, γλώσσα. Αὐτό τό γεγονός ἐπιτείνει ἀκόμη περισσότερο τή σύγχυση, τήν ὅποια καλλιεργοῦν ὅλες οἱ ὀργανώσεις τοῦ χώρου τῆς «Νέας Ἐποχῆς». Μιλοῦν γιά Χριστό, γιά ἀγάπη, ἀκόμη καί γιά Τριάδα, δίνοντας ὅμως στούς ὅρους αὐτούς ἄλλο νόημα ἀπό αὐτό πού ἔχουν στό χῶρο τῆς Ἐκκλησίας. Δίνουν ἄλλο νόημα ἀπό αὐτό μέ τό ὁποῖο ἀντιλαμβάνεται τούς ὅρους αὐτούς ὁ μέσος ἀκροατής ἤ ἀναγνώστης, ὁ ὁποῖος -σημειωτέον, ἔχει λάβει κατά βάση χριστιανική ἀγωγή, ἀνεξάρτητα ἀπό τό ἐάν καί κατά πόσον συνειδητά θρησκεύεται.
Ὁ ἀποκρυφισμός σύστημα αὐτοσωτηρίας
Ὁ ἐσωτερισμός-ἀποκρυφισμός εἶναι ὁ κατ' ἐξοχήν χῶρος πού ἀνέλαβε ἤδη ἀπό τό ξεκίνημα τῆς ἀνθρώπινης ἱστορίας τή διαφήμιση καί προώθηση τοῦ «Εὐαγγελίου» -ἤ καλύτερα δύσ-ἀγγελίου τοῦ ἀρχαίου ὄφεως, δηλαδή, τοῦ μηνύματος τῆς αὐτοσωτηρίας καί αὐτοθεώσεως.
Ὑπάρχει πληθώρα χωρίων ἀπό τά κείμενα κορυφαίων ἐκπροσώπων τοῦ χώρου αὐτοῦ πού τεκμηριώνουν πλήρως αὐτή τή θέση.
Σύμφωνα μέ τή Θεοσοφία «Ὁ ἄνθρωπος πρέπει νά προχωρήσει παίρνοντας τήν ἐξέλιξή του στά χέρια του... Γινόμαστε ἕνας "σωτήρας" ἤ "λυτρωτής" τῆς φυλῆς" (Μάθημα 9)».
«Ἄς ἀναγνωρίσουμε τόν ἑαυτό μας. Δέν ὑπάρχει τίποτε ἄλλο. Εἶναι ἡ διαρκής παρουσία. Ὁ δρόμος γιά τήν Αὐτόπραγμάτωση καί τήν Αὐτότελείωση εἶναι ἡ ὑπηρεσία" (Μάθημα 9). "Ὑπάρχει εἰς βαθύς σκοπός εἰς τήν φύσιν, ὁ ὁποῖος εἶναι Αὐτό-ἀνάπτυξις ὅλων των πραγμάτων, τῆς κεκρυμμένης εἰς αὐτά φύσεως" (N. Sri Ram, Προσέγγισις, σ. 71)»[13].
Καί ἡ Σχολή Ἀρκέην τῆς Ἀλίκης Μπέϊλη διακηρύσσει: «Δέν θά βάλουμε ὅμως κανένα δάσκαλο στή θέση τοῦ Θεοῦ, [ἐννοώντας τόν Θεό-Ἑαυτό μας]. Δέν θά ὑπακούσουμε σέ κανένα ἡγέτη, ἕκτος ἀπό τήν καθοδηγήτρια φωνή τοῦ δικοῦ μας ἐσωτερικοῦ Θεοῦ καί δέν θά στηριζόμαστε σέ κανένα ἄνθρωπο... Τό πρῶτο ἀναγκαῖο προσόν εἶναι ἡ ἀκλόνητη πίστη στίς ἀτομικές μας δυνάμεις καί στή θεότητα πού εἶναι μέσα μας. Ἀποκτήσαμε αὐτή τήν πεποίθηση; Στηριζόμαστε στό βασικό γεγονός τῆς οὐσιαστικῆς μας θειότητος;... Ἔχομε πεισθεῖ ὅτι εἴμαστε τόσο θεῖοι, ὅσο καί ὁ ἴδιος ὁ Μεγάλος Διδάσκαλος τῆς Γαλιλαίας καί ὅτι μποροῦμε νά εἴμαστε "ἕν μέ τόν Πατέρα", ὅπως Ἐκεῖνος ἦταν...;»[14].
Θά πρέπει νά ποῦμε ὅτι τό κήρυγμα τῆς αὐτοσωτηρίας-αὐτοθεώσεως εἶναι φυσικό ἐπακόλουθο τῆς παραδοχῆς τοῦ ὁλιστικοῦ μοντέλου. Ἀφοῦ δέν ὑπάρχει προσωπικός Θεός ἔξω ἀπό τόν ἄνθρωπο, ἀφοῦ ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἀπό τή φύση τοῦ θεός, ἀφοῦ ὅλα εὑρίσκονται μέσα μας, καί ἡ ἐξωτερική πραγματικότητα εἶναι ἀντανάκλαση τοῦ ἐσωτερικοῦ τοῦ ἄνθρωπου, ἡ εἰδωλοποίηση τοῦ Ἑαυτοῦ καί ἡ αὐτοσωτηρία εἶναι ἡ ἀναμενόμενη κατάληξη.
Τά αἴτια
Ἡ ἀναφορά στά αἴτια πού τροφοδοτοῦν τό σύγχρονο φαινόμενο τῆς ἐκρήξεως τοῦ ἐσωτερισμοῦ - ἀποκρυφισμοῦ - μαγείας - μαντείας - ἀστρολογίας καί τῶν πάσης φύσεως νεοεποχίτικων πρακτικῶν, δέν εἶναι δύσκολο νά γίνει.
Ὅπως ἤδη ἔχει ἀναλυθεῖ[15], ὁ βασικός ἔνοχος εἶναι ἡ λεγομένη θρησκεία τῆς ἐκκοσμικεύσεως, δηλαδή τό γεγονός τῆς διαψεύσεως (εὐτυχῶς) τῶν μεταφυσικῆς τάξεως ἐλπίδων πού ἐβάσισε ὁ ἄνθρωπος στήν ἐπιστήμη, τεχνολογία καί οἰκονομία, ὅτι, δηλαδή, μόνος του -χωρίς Θεό- θά δημιουργοῦσε ἕναν Παράδεισο στόν κόσμο. Αὐτή ἡ διάψευση ἔκανε ἄλλους νά στραφοῦν σέ μία «ἰδιωτική θρησκευτικότητα», πού τροφοδοτεῖ τή «θρησκεία τῶν πελατῶν» τοῦ ἐσωτερισμοῦ, καί ἄλλους νά στραφοῦν στήν Ἰνδία, στό Θιβέτ ἡ καί στούς ἰμάμηδες τοῦ Ἰσλάμ -σέ ὅ,τι ἐξωτικό καί «μεταφυσικό» ἐν πάση περιπτώσει- γιατί αὐτό εἶχε στερηθεῖ ὁ δυτικός ἄνθρωπος, ὁ θρεμμένος μέ τίς ἰδέες καί ἀξίες τοῦ μοντερνισμοῦ (νεωτερικότητος) μετά τή γαλλική ἐπανάσταση. Οὐσιαστικά ὁ ἀποκρυφισμός, ἤδη ἀπό τόν 19ο αἰώνα, ἦταν μία ἀντίδραση στήν ἀπολυτοποίηση τῆς λογικῆς, πού χαρακτήριζε τόν αἰώνα ἐκεῖνον. Φυσικά δέν πρέπει νά ὑποτιμοῦμε τή δυναμική τοῦ μυστηρίου τῆς ἀνομίας, τό ὁποῖο πάντοτε προωθεῖ ὁ πατέρας τοῦ ψεύδους, ὁ ἀρχαῖος ὄφις. Οὔτε καί τή δύναμη τῆς διαφήμισης καί προβολῆς πού ἔχουν στίς ἡμέρες μας -κυρίως ἀπό τήν τηλεόραση καί τό Internet- θεωρίες καί πρακτικές τοῦ ἀποκρυφισμοῦ, ἀκόμη καί τοῦ πιό ἀκραίου, ὅπως εἶναι ὁ σατανισμός.
Ὁ ἐσωτερισμός, ἀπό τήν ἄλλη μεριά, προσφέρει -ἰδιαίτερα σήμερα ὡς «θρησκεία τῶν πελατῶν»- εὔκολες, ἡ μᾶλλον «μαγικές» λύσεις «ἐδῶ καί τώρα» καί ἕναν κόσμο ἐμπειριῶν ὡς φυγή ἀπό τίς δυσκολίες τῆς καθημερινότητος. Νά πῶς περιγράφουν αὔτην τή διάσταση τοῦ φαινομένου οἱ Georg Schmid καί Georg Otto Schmid: «Μέσα ἀπό τίς ἐπονομαζόμενες ἀναδρομές σέ προηγούμενες ζωές ἀνακαλύπτουν οἱ συγκλονισμένοι ἄνθρωποι τήν ἀληθινή τους ταυτότητα, τό ἀληθινό τους εἶναι, τό "φαινομενικό" παρελθόν τους. Στό φῶς τοῦ διαλογισμοῦ ἑνώνονται μέ τό ὕψιστο φῶς. Στούς θεραπευτικούς διαλογισμούς βιώνουν τή θεραπευτική δύναμη τῶν χεριῶν τους. Σέ ἀσκήσεις χαλάρωσης διαισθάνονται τή διορατικότητά τους. Ὁ ἐσωτερισμός ἀνοίγει γιά τούς καταπιεσμένους σύγχρονους ἀνθρώπους τόν παράδεισο ἑνός κόσμου γεμάτου ἀπό φωνές καί ὄντα, γεμάτου ἀπό θεραπευτικές δυνάμεις καί θεϊκή ἀγάπη».
«Καί πάνω ἀπ' ὅλα: Ὁ ἐσωτερισμός μοῦ δείχνει τό θαῦμα πού ἐγώ ὁ ἴδιος εἶμαι. Ἐγώ εἶμαι τό κάστρο μέ τά πολλά δωμάτια, τά ὅποια στά πρακτικά σεμινάρια τοῦ ἐσωτερισμοῦ ξεκλειδώνονται».
«Ὅμως τό περιβάλλον τοῦ ἐσωτεριστῆ, μπερδεμένο ἀπό τή ριζική ἀλλαγή του, σίγουρα ἀξιολογεῖ διαφορετικά τό βύθισμά του στά ἐσωτερικά μυστήρια, ἀπ' ὅ,τι ὁ ἴδιος».
«Συχνά ἡ ἐσωτεριστική στροφή κάποιου βαθαίνει μία ἤδη προϋπάρχουσα κρίση σέ μία σχέση. Γιατί οἱ νέοι ἐσωτεριστές μαθαίνουν βέβαια νά ἐπικοινωνοῦν μέ τά φῶτα, τίς πέτρες καί τά ὄντα, πού βρίσκονται σέ ὅλα τά πράγματα, ὅμως ὁ διάλογος μέ τόν μέχρι τότε σύντροφο τῆς ζωῆς τους εἶναι ἐντελῶς μπλοκαρισμένος».
«Ὁ ἐξωτερικός παρατηρητής ἀντιλαμβάνεται τίς ἀποδράσεις στό βασίλειο τοῦ ἐσωτερισμοῦ συχνά σάν μία ἀπελπισμένη ἀπάντηση τοῦ σύγχρονου ἄνθρωπου στή συχνά κατανοητή λαχτάρα του γιά πνευματικότητα. Γιατί στόν κόσμο μας ὅπου τά πάντα μετροῦνται καί ὑπολογίζονται χωρίς καρδιά, μέ νηφαλιότητα καί βάναυση ψυχρότητα, δέν εἶναι εὔκολο νά ζήσει κανείς. Ὁ ἄνθρωπος πού φτάνει στό μέσον τῆς ζωῆς του, χρειάζεται νέες προοπτικές. Ἡ ἐκκλησιαστική εὐσέβεια εἶναι γιά πολλούς κάτι τό πολύ μακρινό[16]».
«Ὁ ἐσωτερισμός ἐπιτρέπει στό παιδί πού εἶναι μέσα μας νά ξαναζήσει, καί ἀνοίγει τίς πόρτες ἑνός κόσμου γεμάτου θαύματα, ἑνός κόσμου ὡστόσο, πού μέ τήν καθημερινή μας πραγματικότητα δύσκολα μπορεῖ νά συνδεθεῖ»[17].
Ἕνα σημεῖο γιά δική μας αὐτοκριτική εἶναι τά ποιμαντικά μας κενά, πού ἐπίσης τροφοδοτοῦν τό φαινόμενο. Ἐδῶ θά πρέπει νά ἐπισημάνουμε τό πόσο οὐσιαστικό εἶναι νά προβάλλουμε τήν ἀντίληψη τοῦ στοργικοῦ Θεοῦ-πατέρα, ἔτσι ὅπως τόν βιώνει ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία μας.
Σ' αὐτήν τή συνάφεια πρέπει νά τονίσουμε τή μεγάλη σημασία τῆς Ὀρθοδόξου κατηχήσεως τοῦ λαοῦ μας.
Θά πρέπει ὁ ὀρθόδοξος πιστός νά εἶναι σέ θέση νά διακρίνει ὅτι ἄλλο ἐννοοῦν οἱ ἐσωτεριστές, ὅταν μιλοῦν γιά «στροφή πρός τά μέσα», καί ἄλλο ἐννοεῖ ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία μιλώντας γιά τόν ἔσω ἄνθρωπο καί γιά τήν ἐσωτερική ἐργασία. Ἐμᾶς τούς Ὀρθοδόξους ἡ ἐσωτερική ἐργασία καί προσευχή μᾶς ὁδηγεῖ στό νά δοῦμε τήν ἀμαυρωθεῖσα θεία εἰκόνα μέσα μας καί νά μετανοήσουμε γιά τίς ἁμαρτίες μας. Ἐνῶ ὁ ἐσωτεριστής πιστεύει ὅτι στρεφόμενος πρός τά μέσα θά βρεῖ τόν Ἀνώτερο (δηλαδή θεϊκό) Ἑαυτό, ὁ ἐσωτεριστής - ἀποκρυφιστής- νεοεποχίτης πιστεύει ὅτι μέ τήν τεχνική τοῦ διαλογισμοῦ θά ἀνακαλύψει τήν θεϊκή του οὐσία καί θά αὐτοθεωθεῖ, ἐνῶ ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι προσπαθοῦμε νά φθάσουμε στήν κατά χάριν θέωση σέ κοινωνία ἀγάπης καί ὑπακοῆς μέ τόν μόνον ἅγιο ἀπό τή φύση Του Τριαδικό Θεό.
Καί ἐμεῖς μιλοῦμε γιά ἐξωτερική καί ἐσωτερική σοφία· μέ ἄλλη ὅμως ἔννοια. Γιά μᾶς ἐξωτερική σοφία εἶναι ἡ θύραθεν. Εἶναι ἡ γνώση καί σοφία στίς διάφορες περιοχές τοῦ ἐπιστητοῦ. Ἀντιθέτως, ἐσωτερική σοφία γιά μᾶς τούς Ὀρθοδόξους εἶναι αὐτή πού ἀναφέρεται στόν Θεό καί ἀποκτᾶται ὄχι τόσο μέ ἀκούσματα καί διαβάσματα, ἀλλά μέ τή θεία φώτιση πού ἔρχεται στήν καρδιά ὅταν αὐτή καθαρισθεῖ ἀπό τά πάθη.
Ἡ πραγματική ἐσωτερική θεία σοφία ἀποκτᾶται ὄχι διά τῆς «γνώσεως» καί τῶν μυήσεων -ὅπως πιστεύει ὁ ἀποκρυφισμός- ἀλλά διά τῆς πίστεως. Ἡ ἀλήθεια εὑρίσκεται ὄχι στήν ἀφάνταστη περιπλοκότητα τῆς «γνώσεως» τοῦ ἀποκρυφισμοῦ, πού ἀποκαλύπτουν οἱ ἐκπεσόντες ἄγγελοι στούς αὐτονομημένους ἄνθρωπο-θεούς τῆς «Νέας Ἐποχῆς», ἀλλ' εὑρίσκεται στόν σταυρό καί στήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, στήν «μωρίαν» τοῦ κηρύγματος, ἡ ὁποία κατήργησε «τήν σοφίαν τῶν σοφῶν καί τήν σύνεσιν τῶν συνετῶν»[18].
____________________
1 Τό κείμενο αὐτό ἀποτελεῖ τμῆμα εἰσήγησης, πού πραγματοποιήθηκε στά πλαίσια τῆς «ΙΘ΄ Πανορθόδοξης Συνδιάσκεψης Ἐντεταλμένων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καί Ἱερῶν Μητροπόλεων γιά θέματα αἱρέσεων καί παραθρησκείας». Ἡ εἰσήγηση εἶχε ὡς θέμα «Ἐσωτερισμός καί νέο Ὠριγενισμός. Τότε καί σήμερα».
2 Baer R. N., Στόν ἐφιάλτη τῆς Νέας Ἐποχῆς, μετάφραση Χ. Ἀρβανιτίδου, ἐκδ. Στερέωμα, θεσσαλονίκη 1989, σελ. 150-151, κατά παράθ. Λυγερῆς Μελᾶ, Στάσεις καί ἀπόψεις..., ἔνθ' ἀνωτ., σ. 93.
3 Bailey, A. and Khul, D., Letters..., ἔνθ' ἀνωτ., σσ. 124-125, κατά παράθ. Λυγερῆς Μελᾶ, Στάσεις καί ἀπόψεις..., ἔνθ' ἀνωτ., σ. 74.
4 Bailey, A. and Khul, D., Letters..., ἔνθ' ἀνωτ., σελ. 306, κατά παράθ. Λυγερῆς Μελᾶ, Στάσεις καί ἀπόψεις..., ἔνθ' ἀνωτ., σ. 74.
5 Roger De Pins, Σύγχρονες Ἐπιστολές..., ἔνθ' ἀνωτ., σ. 30.
6 Αὐτόθι, σ. 27.
7 Dion Fortune, Ἡ Ἐκπαίδευση καί τό Ἔργο ἑνός Μυημένου, μετάφραση Ἠλία Μάμαλη, ἐκδ. Ἰάμβλιχος, Ἄθήνα 1983, σ. 50.
8 Papus, Πραγματεία ἐπί τῶν ἀποκρύφων ἐπιστημῶν, ἐκδ. Τετρακτύς, Ἀθήνα 22003, σ. 10.
9 Analogia entis στά λατινικά. Σημειωτέον ὅτι τήν Analogia entis ἐδέχοντο καί οἱ μεσαιωνικοί σχολαστικοί φιλοσόφοι καί θεολόγοι τῆς Δύσεως, καί ὄχι μόνον οἱ ἐσωτεριστές-ἀποκρυφιστές.
10 Βλ. Πρωτοπρ. Ἰωάννου Σ. Ρωμανίδου, Δογματική καί Συμβολική θεολογία τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας, τόμ. Α', ἐκδ. Π. Σ. Πουρναρᾶ, Θεσσαλονίκη 41999, σσ. 100-101.
11 Βλ. Papus, Πραγματεία... ἔνθ' ἀνωτ., σ. 18.
12 Βλ. Ἰωάννου Βασιλῆ, Διά τήν κατάρτισιν..., ἔνθ' ἀνωτ., σσ. 56-58.
13 Βλ. π. Ἀντωνίου Ἀλεβιζοπούλου, Ὁ Ἀποκρυφισμος..., ἔνθ' ἀνωτ., σσ. 144-145.
14 Ἡ σχολή Ἀρκέην, σ. 10, κατά παράθ. π. Ἀντωνίου Ἀλεβιζοπούλου, Γκουρουϊσμός, Ἀποκρυφισμός, «Νέα Ἐποχή», Ἀθῆναι 31993, σσ. 109-110.
15 Βλ. π. Ἀντωνίου Ἀλεβιζοπούλου, Ἡ χαμένη ἀθωότητα. Περιπλανήσεις σέ δρόμους τοῦ Ἑωσφόρου, ἐκδ. Διάλογος, Ἀθήνα 1994, σσ. 33 κ. ἑξ.
16 Ὀδυνηρή διαπίστωση τῶν συγγραφέων γιά τήν παπική καί προτεσταντινή Δύση.
17 Βλ. Georg Schmid und Georg Otto Schmid (Hrsg.) Kirchen, Sekten, Religionen, ἔνθ' ἀνωτ., σ. 262.
18 Πρβλ. Α' Κορ. 1, 19.