Νίκος Τουλαντάς
Είναι μία στατιστική αλήθεια: ποτέ πριν την εποχή μας, τα περισσότερα ζευγάρια δεν είχαν πιο πολλά ζώα από παιδιά (το πιο σύνηθες είναι ο ίδιος αριθμός).
Άλλη αλήθεια: ποτέ πριν την εποχή μας δεν σύναπτες και ξεσύναπτες ερωτικό δεσμό τόσες πολλές φορές στη ζωή σου, εφόσον, το πέντε-δέκα «σχέσεις» (υπό πειραματισμό συσχετισμοί ουσιαστικά) θεωρείται φυσιολογικό και μάλιστα απαραίτητο για την απόκτηση ξεκάθαρης γνώσης του «τί χρειάζεσαι». Ο άλλος είναι αυτό που χρειάζεσαι, όχι αυτό που χρειάζεσαι – πέρα από τον έλεγχό σου, τους όρους και τις λογικές αναστολές – να αγαπάς και να προσέχεις. Ζει κανείς χωρίς να έχει έναν έρωτα στον οποίον να ατενίζει η ύπαρξή του; Ζει κανείς χωρίς να βγαίνει απʼ το πετσί του; Μετά ρωτάς: Για τί ζει;
Επίσης παράδοξο: οι περισσότεροι άνθρωποι που δια υπέρμετρου αυτοκαλωπισμού προωθούν την ερωτικότητά τους, στην ουσία είναι από τους πιο, κυριολεκτικά, ξεν-έρωτους: ο διαπροσωπικός έρωτας έχει γίνει έρωτας με ένα αξεσουάρ που εξυπηρετεί την ατομική σημαντικότητα-πορεία.
Ο ξενερωτισμός καταφαίνεται ειδικότερα εν καιρώ, όταν γίνει σαφές (πραγματικότητα) πως το έκδηλο τσαλακώνεται απʼ τη ρυτίδα και εξαφανίζεται από τον θάνατο, όσο το άδηλο, παράλληλα, έμενε μία γη ακαλλιέργητη, ελκυστική πολύ για όποιον πλησίαζε με τον πόθο να μείνει πεινασμένος, ή να μείνει «για λίγο» τέλος πάντων. Πόσες φορές συνάντησα ομορφόχρωμα μάτια που εκπέμπανε το κενό, και πόσες (λιγότερες) τα συνηθισμένα χρώματα, σε ένα βλέμμα όμως που γέμιζε χρώμα την περίσταση! Διαβλέπουμε λοιπόν πως η ευμορφία, που δεν είναι επίκτητη, δεν έχει απαραίτητα και γοητεία (μία αίσθηση δομημένου και δοκιμασμένου χαρακτήρα). Γιʼ αυτό και το ίδιο με μας φύλο, που δε μας έλκει σαρκικά (εκτός κι αν…), δε μας λέει τίποτα με την εξωτερική ομορφιά του, αλλά συχνά μας γοητεύει το ποιόν του (θαυμάζουμε, μιμούμαστε, παραδινόμαστε σε έναν άνεμο ζωής άλλης – έρως πνευματικός).
Λογικό συμ-πέρασμα από τα παραπάνω: Παιδιά δεν κάνουν τόσο πια, γιατί είναι πολύ απαιτητικότερα αξεσουάρ από τις γάτες και τους σκύλους, γιατί οι άνθρωποι είναι ερωτευμένοι μόνο με τον εαυτό τους, ακόμα και ως ερωτευμένοι με άλλο πρόσωπο (σκύλο, γκόμενο, σύζυγο, τέκνο, φίλο, Θεό). Όλα δύνανται να χρησιμοποιηθούν ιδιοτελώς. Όλα τ’ αγαπάμε και κατευθύνουμε να υπάρχουν ως ιδανικές μας προεκτάσεις, ως συμπληρώματα του καταπληκτικού – γιʼ αυτό πληκτικού – εαυτού μας.
Ο «μέσος» έρωτας του μέσου ζευγαριού νέων ενέχει την ικανοποίηση για την αποτελεσματικότητα ενός αξεσουάρ που έχουμε: το άνετο σπίτι, το καλό αμάξι, το ακριβό γυαλί, το τετράφυλλο κωλόχαρτο. Ο σύγχρονος νέος είναι ανίκανος να ερωτευθεί γιατί κάνει το «ψυχολογικό λάθος» να θεωρεί θετικό το ότι έχει πολλές επιλογές έρωτος και πως παίρνει εμπειρία με το να ερωτεύεται πολλές φορές. Στην πραγματικότητα μαδάει ένα τριαντάφυλλο και μετά τα 30 – αν όχι και νωρίτερα – απλά γυρνοβολάει με ένα κοτσάνι στο χέρι και προσπαθεί να βρει ένα μόνιμο αποδέχτη. Δύο κοτσάνια, τέλος, θα κάνουν μία συμβατική, χλιαρή κι ανάλατη σχέση. Κι ενώ ο γάμος θα είναι λαμπρός, θα έχει χαλάσει ο κόσμος για τον προσέξει και να προσέλθει και να μας συγχαρεί στη μεγάλη μας στιγμή, κανείς δε θα προσκληθεί να συναηδιάσει όταν, λίγο καιρό αργότερα, από τον πολύ τον έρωτα του ζευγαριού, καταλήγουν να μιλάνε οι δικηγόροι τους μεταξύ τους και να μοιράζουν καναπέδες, ηλεκτρικές συσκευές, μικρά παιδιά (τα αξεσουάρ δηλαδή). Τα ορφανά λιγόστεψαν αλλά τα ορφανά από περιβάλλοντα αγάπης αυξάνουν. Ωραία, μακάρια κι αυτά τα ορφανά…
Σημειώνω μόνο πως στην μεγαλύτερη χώρα πάνω στον κρατικό χάρτη της γης (Ρωσία), το ποσοστό των διαζευγμένων είναι έξι στα δέκα ζευγάρια (έρευνα Ηνωμένων Εθνών, 2021)· ένα από τα σπανιότερα και χειρότερα ποσοστά επισκοπικώς στην Ελλάδα. Καταλαβαίνει κανείς ότι πρόκειται για συγχωνεύσεις υλικών και συναισθηματικών κεφαλαίων μεταξύ αγνώστων (με την εκκλησία και μεταξύ τους άγνωστοι).
Εξομολογητικά, πάντως, το δημογραφικό πρόβλημα της Ελλάδας, αυτοτελώς νοούμενο, το ζυγίζω ελαφρύτερο από αυτό της εξαφάνισης ενός ακόμα άγριου είδους της πανίδας. Προτιμώ να ζήσω σε ένα κόσμο όπου ο άνθρωπος, μένει συνάνθρωπος, συνκοιτάζοντας προς τον ουρανό κι ενώπιον Αυτού συναναστρέφεται τον πλησίον του, ανεξαρτήτως φύλου και γεωγραφικής εγγύτητας. Προτιμώ να εξαλειφθούν οι Έλληνες (του κράτους) και να μείνει ο Ελληνισμός (του κλέους και του ήθους). Προτιμώ να εξαλειφθούν οι Χριστιανοί της Κυριακής, του Γάμου και του Πάσχα (μισή ώρα πριν και πέντε λεπτά μετά το Χριστός Ανέστη), και να μείνει ο Χριστός, ο φίλος, ο αδελφός, ο διδάσκαλος, «η οικία, το θεμέλιο, ο πένης και αλήτης δια σε» (Ιω. Χρυσόστομος), στη ζωή και καρδιά των ανθρώπων· όχι νεύρωση που ψάχνει για εξυπηρετητή κάθε τότε που εξυπηρετεί. Προτιμώ να εξαλειφθώ εγώ. Προτιμώ να γίνει το θέλημά Του κι ας μη γίνουν αυτά που προτιμώ.
---------------------------------------------------------------------
Ο ζωγραφικός πίνακας που πλαισιώνει τη σελίδα (“Ζευγάρι στο δωμάτιο”) είναι έργο του Αλέκου Φασιανού.