Bruce Pardy*
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, δεν θα αναλάβει τις εξουσίες. Αντίθετα, θα αποτελέσει τον συνδετικό κρίκο για ένα συντονισμένο παγκόσμιο βιοϊατρικό κράτος, που θα επικυρωθεί από τα «ανεξάρτητα» κατά τα άλλα, κράτη.
Μια νέα συνθήκη για την πανδημία για λογαριασμό του ΠΟΥ (Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας) είναι στα σκαριά. Οι χώρες διαπραγματεύονται τους όρους της, μαζί με τροποποιήσεις στους διεθνείς κανονισμούς υγείας. Εάν είναι έτοιμες εγκαίρως, η Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας θα τις εγκρίνει τον Μάιο. Η συμφωνία μπορεί να δώσει στον ΠΟΥ την εξουσία να κηρύσσει παγκόσμια έκτακτη ανάγκη για την υγεία. Οι χώρες θα υποσχεθούν να ακολουθήσουν τις οδηγίες του ΠΟΥ. Lockdown, υποχρεωτικές εντολές εμβολίων, ταξιδιωτικοί περιορισμοί και άλλα θα είναι στα σκαριά. Οι επικριτές λένε ότι οι συμφωνίες θα παρακάμψουν την εθνική κυριαρχία επειδή οι διατάξεις τους θα είναι δεσμευτικές. Αλλά το διεθνές δίκαιο είναι η τέχνη της «Μεγάλης Προσποίησης και Υποκρισίας».
Οδηγείτε στην κεντρική οδό. Τα αυτοκίνητα είναι παρκαρισμένα παντού. Οι πινακίδες λένε «Όχι στάθμευση» αλλά λένε επίσης, «Η πόλη δεν επιβάλλει περιορισμούς στάθμευσης». Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει κανένας κανόνας κατά της στάθμευσης. Οι νόμοι είναι εντολές που επιβάλλονται με τη δύναμη του κράτους. Οι κανόνες χωρίς κυρώσεις είναι απλές προτάσεις. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να τηρήσουν το αίτημα, αλλά άλλοι όχι. Όσοι διαφωνούν με τον κανόνα μπορούν να τον αγνοήσουν με ασφάλεια. Στο εσωτερικό δίκαιο, το «εκτελεστό» και το «δεσμευτικό» είναι συνώνυμα.
Όχι όμως στο διεθνές δίκαιο, όπου οι υποσχέσεις ονομάζονται «δεσμευτικές» ακόμα κι αν είναι ανεφάρμοστες. Στη διεθνή σφαίρα, οι χώρες είναι η ανώτατη αρχή. Τίποτα δεν στέκεται πάνω από αυτές με τη δύναμη και την ισχύ να επιβάλουν τις υποσχέσεις τους. Δεν υπάρχουν τέτοια δικαστήρια. Το Διεθνές Δικαστήριο της Δικαιοσύνης εξαρτάται από τη συναίνεση των εμπλεκόμενων χωρών. Καμία διεθνής αστυνομία δεν επιβάλλει τις εντολές της. Ο ΟΗΕ είναι μια εκτεταμένη και μαζική γραφειοκρατία, και στην τελική, είναι απλώς ένας τόπος συγκέντρωσης των χωρών. Ο ΠΟΥ είναι παρακλάδι του ΟΗΕ, του οποίου οι χώρες διαπραγματεύονται μεταξύ τους.
Στην προτεινόμενη συνθήκη πανδημίας, τα μέρη πρέπει να επιλύουν τις διαφορές μέσω διαπραγματεύσεων. Μπορούν να συμφωνήσουν να υπόκεινται στο Διεθνές Δικαστήριο Δικαιοσύνης ή σε κάποιου είδους διαιτησία. Αλλά δεν μπορεί να τους απαιτηθεί εξαναγκαστικά.
Ωστόσο, οι νομικοί του διεθνούς δικαίου επιμένουν ότι οι μη εκτελεστές υποσχέσεις συνθηκών μπορεί να είναι δεσμευτικές. «Ο δεσμευτικός χαρακτήρας ενός κανόνα δεν εξαρτάται από το αν υπάρχει κάποιο δικαστήριο με δικαιοδοσία για την εφαρμογή του», έγραψε ο Daniel Bodansky, καθηγητής διεθνούς δικαίου στο State University της Αριζόνα, σε μια ανάλυση του 2016 για τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα. «Η επιβολή δεν είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να είναι νομικά δεσμευτικό ένα μέσο ή κανόνας». Χωρίς αυτό το «Μεγάλο Κόλπο», το διεθνές δίκαιο θα κατέρρεε σαν ένα σπίτι από τραπουλόχαρτα σε μια παραλία με ανέμους.
Όλες οι χώρες είναι κυρίαρχες. Είναι ελεύθερες να αντεπιτίθενται η μία εναντίον της άλλης για αδικήματα που γίνονται αντιληπτά, συμπεριλαμβανομένων των παραβιάσεων των υποσχέσεων μιας Συνθήκης. Μπορούν να επιδιώξουν την καταδίκη ή την αποβολή άλλων χωρών από το διεθνές καθεστώς. Μπορούν να επιβάλουν εμπορικές κυρώσεις. Μπορούν να εκδιώξουν πρεσβευτές. Αλλά τα αντίποινα δεν είναι «επιβολή». Επιπλέον, οι διεθνείς σχέσεις είναι μια λεπτή υπόθεση. Οι θιγόμενες χώρες είναι πιο πιθανό να εκφράσουν την απογοήτευσή τους με μια προσεκτικά κατασκευασμένη διπλωματική γλώσσα παρά να καίνε τις γέφυρες επικοινωνίας.
Η απειλή από τις προτάσεις του ΠΟΥ δεν προέρχεται από έξω αλλά από μέσα. Ζούμε σε μια διευθυντική εποχή, που διοικείται από μια τεχνοκρατική ελίτ. Με τον καιρό απέκτησαν για τον εαυτό τους τη διακριτικότητα να κατευθύνουν την κοινωνία για το κοινό καλό, όπως δηλώνουν.
Όπως το θέτει ο δημοσιογράφος Ντέιβιντ Σάμιουελς, «Οι Αμερικανοί και ο υπόλοιπος Δυτικός κόσμος βρίσκονται τώρα σε μια ολιγαρχία που διοικείται καθημερινά από θεσμικές γραφειοκρατίες που κινούνται και επικοινωνούν κλειστά μεταξύ τους, επιβάλλοντας μια σειρά από ιδεολογικά καθοδηγούμενες επιταγές από πάνω προς τα κάτω που φαινομενικά αλλάζουν από εβδομάδα σε εβδομάδα και καλύπτουν σχεδόν κάθε θέμα και πτυχή της ζωής.» Αυτές οι γραφειοκρατικές αρχές, ρυθμίζουν, αδειοδοτούν, απαλλοτριώνουν, επιδοτούν, παρακολουθούν, λογοκρίνουν, συνταγογραφούν, προγραμματίζουν, δίνουν κίνητρα και επιθεωρούν. Οι πανδημίες και η δημόσια υγεία είναι οι πιο πρόσφατες δικαιολογίες για ακόμη περισσότερο έλεγχο.
Οι εγχώριες κυβερνήσεις, όχι οι διεθνείς φορείς, θα επιβάλουν τις συστάσεις του ΠΟΥ στους πολίτες τους. Θα ψηφίσουν νόμους και πολιτικές που θα ενσωματώνουν αυτές τις οδηγίες. Ακόμη ο Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ, Tedros Adhanom Ghebreyesus, το είπε αυτό, εξοργισμένος μάλιστα, σε μια ενημέρωση Τύπου που έγινε την προηγούμενη εβδομάδα.
«Υπάρχουν εκείνοι που ισχυρίζονται ότι η συμφωνία για την πανδημία και οι [τροποποιημένοι κανονισμοί] θα παραχωρήσουν την κυριαρχία… και θα δώσουν στη Γραμματεία του ΠΟΥ την εξουσία να επιβάλει lockdown ή υποχρεωτικές εντολές εμβολίων σε χώρες… Αυτοί οι ισχυρισμοί είναι εντελώς ψευδείς… η συμφωνία διαπραγματεύεται ανά χώρα και θα εφαρμοστεί ανά χώρα σύμφωνα με τη δική της εθνική νομοθεσία».
Ο Γκεμπρεγέσους έχει δίκιο. Οι τοπικές και εθνικές αρχές δεν θα εγκαταλείψουν τις εξουσίες τους. Το κατά πόσο οι διεθνείς δεσμεύσεις θα είναι «δεσμευτικές» για μια χώρα δεν εξαρτάται από το διεθνές δίκαιο αλλά από τους εσωτερικούς νόμους και τα δικαστήρια αυτής της χώρας. Το άρθρο 6 του Συντάγματος των ΗΠΑ, για παράδειγμα, προβλέπει ότι το Σύνταγμα, οι ομοσπονδιακοί νόμοι και οι συνθήκες «θα είναι ο υπέρτατος νόμος της χώρας». Αυτό δεν σημαίνει ότι οι συνθήκες υπερισχύουν του Συντάγματος ή των ομοσπονδιακών νόμων. Θα απαιτηθεί εγχώρια νομοθεσία και πολιτική για την επιβολή της προτεινόμενης συνθήκης για την πανδημία και των οδηγιών του ΠΟΥ στο αμερικανικό έδαφος. Μια τέτοια νομοθεσία αποτελεί άσκηση κυριαρχίας και όχι αποκήρυξή της.
Οι προτάσεις αυτές δεν είναι ευνοϊκές για τον απλό κόσμο. Οι εγχώριες αρχές αναζητούν κάλυψη για τα δικά τους αυταρχικά μέτρα. Οι υποσχέσεις τους θα ονομαστούν «δεσμευτικές» παρόλο που δεν είναι. Οι τοπικοί αξιωματούχοι θα δικαιολογήσουν τους περιορισμούς επικαλούμενοι διεθνείς υποχρεώσεις. Οι δεσμευτικές συστάσεις του ΠΟΥ δεν τους αφήνουν άλλη επιλογή, θα πουν. Ο ΠΟΥ θα συντονίζει τις κινήσεις τους ως ο ηγέτης της παγκόσμιας δημόσιας υγείας.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, δεν θα αναλάβει τις εξουσίες. Αντίθετα, θα αποτελέσει τον συνδετικό κρίκο για ένα συντονισμένο παγκόσμιο βιοϊατρικό κράτος. Οι διευθυντές μισούν τις ευθείες γραμμές. Οι διάχυτες, διακριτικές εξουσίες αποφεύγουν τη λογοδοσία και το κράτος δικαίου. Το παγκόσμιο καθεστώς υγείας θα είναι ένας μπερδεμένος ιστός. Είναι γραφτό να είναι.
-----------------------------------------------------
* Ο Bruce Pardy είναι Καθηγητής Νομικής στο Queen’s University