ΙΒ' Πανορθόδοξη Συνδιάσκεψη Εντεταλμένων Ορθοδόξων Εκκλησιών και Ιερών Μητροπόλεων
για θέματα αιρέσεων και παραθρησκείας.
Λάρισα 30.10 - 3.11.2000
Η ΙΒ΄ Πανορθόδοξη Συνδιάσκεψη για θέματα αιρέσεων και παραθρησκείας, που ασχολήθηκε με το θέμα "Ποιμαντική αντιμετώπισις των αιρέσεων", με δεδομένη εκ μέρους όλων των μελών την συνειδητοποίηση του τεραστίου προβλήματος που δημιουργούν οι αιρέσεις και η παραθρησκεία στο ποιμαντικό έργο της Εκκλησίας, καθώς και την ανάγκη σωστής και έγκαιρης αντιμετωπήσεώς τους κατέληξε στις παρακάτω διαπιστώσεις και προτάσεις:
Α. ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ
1. Με οδύνη διαπιστώνουμε ότι η διάβρωση από το πνεύμα της "Νέας Εποχής" είναι σημαντική σε μεγάλο τμήμα των Ορθοδόξων λαών μας, κυρίως σε επίπεδο διανοουμένων και ηγεσίας. Αυτή η διάβρωση για τον Ελλαδικό χώρο δεν είναι πλέον απειλή, αλλά τραγική πραγματικότητα, η οποία φάνηκε και στη στάση που κράτησαν πολλοί διαμορφωτές γνώμης και άνθρωποι σε θέσεις λήψεως αποφάσεων στο θέμα των ταυτοτήτων και στη μειωτική εξίσωση της Εκκλησίας με τις ποικιλώνυμες αιρέσεις.
2. Οι Πανορθόδοξες Συνδιασκέψεις από το τέλος της δεκαετίας του '80 προειδοποιούσαν για την επερχόμενη απειλή και είχαν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου προς όλους τους υπευθύνους.
Στη σύγχυση και τον συγκρητισμό που επικρατούν σήμερα διαφαίνεται πλέον η αλλοίωση σε μεγάλη έκταση του Ορθοδόξου φρονήματος.
3. Από τους εισηγητές και τους συνέδρους επισημάνθηκε η έντονη δραστηριότητα των νεοπεντηκοστιανών και των παραθρησκευτικών ομάδων της "Νέας Εποχής" και ειδικά των ρευμάτων της νέο-ειδωλολατρίας.
4. Η προσχώρηση σε αίρεση δεν είναι γεγονός μόνο διανοητικό, αλλά και υπαρξιακό. Αφορά τον συνολικό τρόπο υπάρξεως. Αυτή η επιλογή γίνεται κάτω από την πίεση και νευρωτικών συμπλεγμάτων. Η λύση στα υπαρξιακά μας προβλήματα δίδεται από τους Πατέρες της Εκκλησίας μας, οι οποίοι μας προτείνουν την αδιάλειπτη συναίσθηση της αμαρτωλότητάς μας και την συνεχή μετάνοια.
5. Η σύγχυση, την οποία καλλιεργεί η "Νέα Εποχή" έχει δώσει διαφορετικό νόημα στους όρους και γι' αυτό είναι σήμερα αναγκαία η οριοθέτηση της πίστεως και ο επαναπροσδιορισμός του νοήματός τους σύμφωνα με την Ορθόδοξη πίστη.
6. Επισημάνθηκε με ικανοποίηση η εισαγωγή ειδικών κεφαλαίων για τις αιρέσεις και την παραθρησκεία στο βιβλίο Θρησκευτικών της Α΄ Λυκείου από το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων.
7. Οι εντεταλμένοι με ικανοποίηση πληροφορήθηκαν ότι το ως άνω Υπουργείο, στηριζόμενο στις καταδικαστικές αποφάσεις των Ελληνικών Ποινικών Δικαστηρίων, με τις οποίες είχε διαλυθεί το πρώην Κ.Ε.Φ.Ε., γνωστό σήμερα ως "Εκκλησία της Σαηεντολογίας", απέρριψε το αίτημα για χορήγηση αδείας λειτουργίας ευκτηρίου οίκου της εν λόγω οργανώσεως.
Θα πρέπει όμως, στα πλαίσια των Συστάσεων και των Ψηφισμάτων της Ευρωπαϊκής Ενώσεως, να ληφθεί μέριμνα ώστε να αποφευχθεί η διείσδυση της εν λόγω οργανώσεως ή των θυγατρικών της σε ευαίσθητους τομείς όπως ο χώρος της Παιδείας και της υγείας.
8. Οι σύνεδροι έλαβαν γνώση σειράς Πράξεων των Ευρωπαϊκών Οργάνων των αρμοδίων για θέματα ατομικών δικαιωμάτων (Συμβούλιο της Ευρώπης, Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο) με τις οποίες επισημαίνεται η επικίνδυνη και καταστροφική δραστηριότητα πολλών αιρέσεων σε βάρος των προσωπικών συμφερόντων και των ατομικών δικαιωμάτων των πολιτών. Με τα κείμενα αυτά καλούνται τα Ευρωπαϊκά κράτη να ιδρύσουν Υπηρεσίες Εποπτείας των αιρέσεων, προκειμένου να τεκμηριώσουν τις πληροφορίες γι' αυτές και τελικά να προειδοποιούν το κοινό για την επικίνδυνη δράση των αιρέσεων.
9. Υπογραμμίστηκε ότι τα περισσότερα Ευρωπαϊκά κράτη (μεταξύ των οποίων και τα μεγαλύτερα) έχουν ήδη ιδρύσει τέτοιες υπηρεσίες και έχουν αναπτύξει αξιόλογη δράση προστασίας του κοινού από τις επικίνδυνες πρακτικές των αιρέσεων.
Η Συνδιάσκεψη προσδοκά ότι και η Ελλάδα, εναρμονιζόμενη προς τα κρατούντα στην Ευρώπη από του σημείου τούτου, θα προχωρήσει στην ίδρυση παρόμοιας υπηρεσίας, πράγμα ιδιαίτερα αναγκαίο σήμερα.
10. Επισημάνθηκε, επίσης, το μεγάλο πρόβλημα που δημιουργείται από την ευρεία καταστρεπτική δραστηριότητα των διαφόρων παραθρησκευτικών οργανώσεων και των σεκτών (καταστροφικών λατρειών) στο διαδίκτυο (Ίντερνετ). Η καταλυτική αυτή δραστηριότητα των σεκτών στο διαδίκτυο έχει προσλάβει κοινωνικές διαστάσεις σε βαθμό ανησυχητικό για την κοινωνική συνοχή και το πλαίσιο ηθικών αξιών, στο οποίο αυτή στηρίζεται.
11. Διαπιστώθηκε, τέλος, η αραιά και αδύναμη παρουσία των φορέων του αντιαιρετικού αγώνα των Ορθοδόξων Εκκλησιών στο διαδίκτυο.
Β. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
1. Είναι αναγκαίο να γίνει σωστή εκπαίδευση - κατάρτιση των ποιμένων στο θέμα των αιρέσεων και της παραθρησκείας.
Επαναλαμβάνουμε για μια ακόμη φορά ότι η ενημέρωση των Χριστιανών για τις μεθόδους διδασκαλίας και τις δραστηριότητες των αιρέσεων και η περιφρούρησή τους είναι καθήκον των ποιμένων. Αυτό αποτελεί καρπό της ποιμαντικής ευαισθησίας και αγάπης της Εκκλησίας προς τους πεπλανημένους αδελφούς μας. Γι' αυτό οι Ποιμένες πρέπει να είναι γνώστες του θέματος και να ενημερώνουν τους πιστούς αξιόπιστα και έγκαιρα.
2. Η κατήχηση του ποιμνίου στα θέματα της πίστεως και της ενημερώσεως για τις δραστηριότητες, μεθόδους και διδασκαλίες των αιρέσεων και της παραθρησκείας να είναι συνεχής, υπεύθυνη και έγκαιρη.
3. Τα Εκκλησιαστικά έντυπα που ασχολούνται με τα θέματα των αιρέσεων και της παραθρησκείας, είναι αναγκαίο να λαμβάνουν υπ' όψη και να στηρίζονται στην ήδη υπάρχουσα πλούσια βιβλιογραφία του αειμνήστου π. Αντωνίου Αλεβιζοπούλου και άλλων δοκίμων συγγραφέων επί των αιρέσεων.
4. Είναι, επίσης, αναγκαίο όλες οι Εκκλησίες και οι Ιερές Μητροπόλεις να οργανώσουν ενημερωτικά σεμινάρια των ποιμένων τους και των συνεργατών τους πάνω στο θέμα αυτό.
5. Σύμφωνα με τα Ψηφίσματα του Ευρωκοινοβουλίου, από την δραστηριότητα των σεκτών ιδιαίτερα απειλείται η νεολαία. Για την πνευματική θωράκιση της πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη σημασία στην Ορθόδοξη κατήχηση και στην διατήρηση και αναβάθμιση του μαθήματος των Θρησκευτικών στην εκπαίδευση.
6. Να κληθεί η Πολιτεία να λάβει μέτρα για την προστασία των πολιτών από τις σύγχρονες αιρέσεις, εφαρμόζοντας εν προκειμένω και τα σχετικά Ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και τις Συστάσεις του Συμβουλίου Υπουργών της Ευρώπης.
7. Παρακαλούμε την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος, να ενημερώσει τις αρμόδιες Κρατικές Υπηρεσίες ζητώντας την έκδοση σχετικών Πράξεων για την ίδρυση Υπηρεσίας Εποπτείας των αιρέσεων, αντίστοιχης με εκείνες των άλλων Ευρωπαϊκών χωρών.
8. Να μελετηθούν τρόποι επαφής με τα σχολεία ώστε να ευαισθητοποιηθούν οι εκπαιδευτικοί και οι Σύλλογοι Γονέων για την απειλή της Νεολαίας από την δραστηριότητα των αιρέσεων μέσα στα σχολεία και να κινητοποιηθούν για την έγκαιρη προφύλαξή της.
Περαιτέρω, η Συνδιάσκεψη προτείνει:
9. Να τυπωθούν τα Ψηφίσματα του Ευρωκοινοβουλίου και οι Συστάσεις του Συμβουλίου Υπουργών της Ευρώπης και να διανεμηθούν στις Ιερές Μητροπόλεις, στους βουλευτές, στους πολιτειακούς παράγοντες και στους εντεταλμένους.
10. Να καταρτισθεί κατάλογος βιβλίων, περιοδικών και εφημερίδων που είναι ασυμβίβαστα με την Ορθόδοξη πίστη.
11. Τα βοηθητικά εγχειρίδια για θύματα αιρέσεων στους εκπαιδευτικούς να ζητηθεί να εκδίδονται με την έγκριση της Ιεράς Συνόδου.
12. Να ζητηθεί από την Εκκλησία η εισαγωγή στις Θεολογικές και Εκκλησιαστικές Σχολές μαθήματος σχετικού με τις αιρέσεις και την παραθρησκεία.
13. Προτείνουμε να ενισχυθεί η διαδικτυακή αντιαιρετική παρουσία και ο συντονισμός του έργου που έχει αναληφθεί για την αντιμετώπιση της δραστηριότητος των αιρέσεων στο διαδίκτυο.
14. Τέλος, υποβάλλεται προς την Ιερά Σύνοδο η παράκληση των συνέδρων όπως οι εισηγήσεις και τα Πορίσματα της παρούσης Συνδιασκέψεως εκτυπωθούν σε ειδικό τόμο για ευρύτερη πληροφόρηση.
Με εξουσιοδότηση της Συνδιασκέψεως:
Πρωτοπρ. Κυριακός Τσουρός.
Γραμματεύς της Σ. Ε.επί των Αιρέσεων.
Αρχιμ. Παύλος Ιωάννου.
Αρχιμ. Χρυσόστομος Μαϊδώνης.
Αρχιμ. Τιμόθεος Παπαδάκης.
Αρχιμ. Καλλίνικος Δεμενόπουλος.
Αρχιμ. Βαρνάβας Λαμπρόπουλος.
Πρεσβ. Στέφανος Στεφόπουλος.
Μοναχός Αρσένιος Βλιαγκόφτης.